ออร์คนีย์ (ภาษาอังกฤษ: Orkney) หรือที่เรียกกันอย่างไม่ถูกต้องว่า “หมู่เกาะออร์คนีย์” (The Orkney Islands หรือ The Orkneys) เป็น “กลุ่มเกาะ” (Archipelago) และที่ตั้งอยู่ทางเหนือของสกอตแลนด์ ตั้งอยู่ 16 กิโลเมตรเหนือฝั่งทะเลเคทเนสส์ (Caithness) ออร์คนีย์ประกอบด้วยเกาะทั้งหมด 70 เกาะและในจำนวนนั้น 20 มีผู้อยู่อาศัย เกาะที่ใหญ่ที่สุดของออร์คนีย์คือเกาะที่เรียกกันว่า “เมนแลนด์” (Mainland) ที่มีเนื้อที่ 523 ตารางกิโลเมตรซึ่งทำให้เป็นเกาะที่ใหญ่เป็นที่หกของบรรดาเกาะของสกอตแลนด์ และใหญ่เป็นที่สิบของบรรดาเกาะต่างๆ ในหมู่เกาะบริติช (British Isles) ที่ตั้งถิ่นฐานใหญ่ที่สุดที่เป็นศูนย์กลางของการปกครองอยู่ที่เคิร์ควอลล์ (Kirkwall)
ออร์คนีย์เป็นหนึ่งใน 32 มณฑลของสกอตแลนด์ ผู้ที่อาศัยอยู่ที่ออร์คนีย์เรียกว่า “ออร์เคเดียน”
ออร์คนีย์เป็นที่ตั้งถิ่นฐานมากว่า 5,500 ปี เดิมเป็นที่ตั้งถิ่นฐานของชนเผ่าจากยุคหินใหม่ และต่อมาโดยชนพิคท์ (Picts) ในที่สุดออร์คนีย์ก็ถูกรุกรานและผนวกเป็นส่วนหนึ่งของนอร์เวย์ในปี ค.ศ. 875 โดยมีชนนอร์สมาตั้งถิ่นฐาน ต่อมาออร์คนีย์ก็ถูกผนวกเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรสกอตแลนด์ในปี ค.ศ. 1472 เมื่อมาร์กาเร็ตแห่งเดนมาร์กไม่ทรงสามารถจ่ายค่าสินสอดทองหมั้นให้พระเจ้าเจมส์ที่ 3 แห่งสกอตแลนด์
ออร์คนีย์มีสิ่งก่อสร้างจากยุคหินใหม่ที่ยังอยู่ในสภาพดีที่สุดแห่งหนึ่งในยุโรป “หัวใจของยุคหินใหม่ออร์คนีย์” (Heart of Neolithic Orkney) ได้รับการสถาปนาให้เป็นมรดกโลกโดยยูเนสโกใน ค.ศ. 1999
ใน ค.ศ. 2004 ออร์คนีย์มีประชากรทั้งหมดประมาณ19,590 คน โดยมีความหนาแน่นเฉลี่ย 20 คนต่อหนึ่งตารางกิโลเมตร