สะพานพระราม 9 (อังกฤษ: Rama IX Bridge) หรือที่รู้จักกันทั่วไป ในนาม สะพานแขวน เป็นสะพานเสาขึงระนาบเดี่ยวแห่งแรกของประเทศไทย
สะพานพระราม 9 (อังกฤษ: Rama IX
Bridge) หรือที่รู้จักกันทั่วไป ในนาม สะพานแขวน
เป็นสะพานเสาขึงระนาบเดี่ยวแห่งแรกของประเทศไทย
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานชื่อ สะพานพระราม 9
เพื่อเป็นสิริมงคล เนื่องในวโรกาสเฉลิมพระชนมพรรษา ครบ 60 พรรษา
สะพานพระราม 9 เป็นส่วนหนึ่งของทางด่วนเฉลิมมหานคร
สายดาวคะนอง-ท่าเรือ ช่วงที่ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา
มีลักษณะเป็นสะพานชนิด Single Plane Fan Type Cable-Stayed Bridge
หรือสะพานขึงโดยใช้สายเคเบิลขนาดใหญ่ขึงเป็นระนาบเดี่ยวไว้กับเสาสูงของสะพานเพื่อรับ
น้ำหนักของสะพาน เริ่มดำเนินการก่อสร้าง เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ.
2527 เปิดให้บริการเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2530
โดยมีกิจกรรมวิ่งมาราธอน ลอยฟ้าในเวลา 06.00 น.
ในวันที่ทำพิธีการเปิด
ลักษณะของตัวสะพาน
เนื่องจากสายทางด่วนเฉลิมมหานคร สายดาวคะนอง-ท่าเรือ
ส่วนหนึ่งจะต้องข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา ที่บริเวณวัดไทร
ซึ่งเป็นบริเวณที่แม่น้ำมีขนาดค่อนข้างกว้าง (ประมาณ 500 เมตร)
และสองฝั่งแม่น้ำจะมีโกดังเก็บสินค้า
ช่วงกลางแม่น้ำจะเป็นทุ่นจอดเรือเดินทะเลขนาดใหญ่รับ-ส่ง สินค้า
ซึ่งกรมเจ้าท่าได้กำหนดว่าถ้าจะสร้าง
สะพานข้ามแม่น้ำบริเวณดังกล่าวจะต้องมีตอม่ออยู่ในแม่น้ำลึกไม่เกิน
2.00 เมตร วัดจากระดับน้ำต่ำสุด (-1.73 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง
"รทก") และ ท้องสะพานจะต้องสูงกว่าระดับสูงสุด (+2.17 "รทก")
ไม่ต่ำกว่า 41.00 เมตร บริษัท Peter Fraenkel International Ing. Dr.
Ing. Hellmut Homberg ซึ่งเป็นบริษัทวิศวกรที่ปรึกษา และบริษัทออกแบบ
ได้ออกแบบสะพานโดยมีตัวสะพานยาว 782 เมตร มีช่วงกลาง (Main Span) ยาว
450 เมตร ตัวสะพานมีความกว้าง 31-33 เมตร
มีสายเคเบิลขึงเป็นแบบระนาบเดี่ยว (Single Plane) จำนวนฝั่งละ 17 คู่
มีเสาตอม่อฝั่งละ 4 ต้น แต่ละต้นจะสูง 35-40 เมตร เสาขึงเคเบิล
(Pylon) ตั้งอยู่บนตอม่อริมน้ำสูง 87 เมตร ความลาดของสะพาน (Gradient)
สูงสุด 5 เปอร์เซ็นต์ และเอียงออกด้านข้าง (Grossfall) 2.5
เปอร์เซ็นต์ ท้องสะพานสูงจากระดับน้ำสูงสุด 41 เมตร
ทั้งสองข้างของตัวสะพานจะมีเชิงลาด (Bridge Approaches) ยาว 650 เมตร
สำหรับฝั่งกรุงเทพฯ และ 630 เมตร สำหรับฝั่งธนบุรี
การออกแบบเชิงลาดของสะพานเป็นรูป Double T
เป็นคอนกรีตอัดแรงมีความยาวช่วงละ 50 เมตร กว้าง 15 เมตร 2
เส้นทางคู่กัน
โครงสร้างของสะพาน
โครงสร้างของสะพานแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ
โครงสร้างตัวสะพาน
โครงสร้างตัวสะพาน (Superstructure) ประกอบด้วย ตัวสะพาน เสาขึง
สายเคเบิล เป็นเหล็กทั้งสิ้น มีรายละเอียดดังนี้
-
ตัวสะพาน (Bridge Deck) ประกอบด้วย เหล็กแบบ Box Girder
มีคานขวาง (Cross Girder) ทุก ๆ ระยะ 3.60 เมตร
ตัวสะพานแบ่งตามความยาวของสะพานออกเป็น 2 ส่วนคือ
ตัวสะพานซึ่งอยู่ระหว่างเสาขึงทั้งสองข้างมีความยาว 450 เมตร เรียกว่า
Main Span เฉพาะช่วงของ Main Span มีรูปตัดเป็นสี่เหลี่ยมคางหมูกว้าง
33 เมตร ช่วงของ Back Span มีรูปตัดเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า
ในส่วนที่บรรจบกับ Main Span มีความกว้าง 33 เมตร และลดลงเป็น 31 เมตร
เพื่อต่อกับเชิงลาดของสะพานภายในสะพานมีช่องทางเดินตลอดสะพาน แบ่งเป็น
3 ช่อง มีความสูง 4.00
เมตรเพื่อความสะดวกในการเดินสำรวจสภาพและซ่อมบำรุงภายในสะพาน
-
เสาขึง (Pylon) มี 2 ต้น
เป็นเสาเหล็กรูปหน้าตัดสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขนาด 3.00 x 4.50 เมตร
ที่โคนเสาบนพื้นสะพาน และลดลงเป็น 2.50 x 3.00 เมตร ที่ยอดเสาสูง 87
เมตร
เสาขึงนี้จะทำหน้าที่ยึดและรับแรงดึงจากสายเคเบิลแล้วถ่ายน้ำหนักลงสู่เสาตอม่อ
(Pylon Pier) ภายในจะมีบันไดและลิฟท์เพื่อใช้ตรวจสอบและซ่อมบำรุง
-
สายเคเบิล (Cable) ประกอบด้วย เส้นลวด (Wire)
ขนาดเล็กจำนวนมากขบกัน ในลักษณะบิดเป็นเกลียวรอบจุดศูนย์กลาง เรียกว่า
Locked Coil Cable มีเส้นผ่าศูนย์กลางขนาด 121 - 167 มิลลิเมตร
ความยาว 50-223 เมตร รวมจำนวน 4 ชุด ชุดละ 17 เส้นรวมทั้งหมด 68 เส้น
สามารถรับแรงดึงได้ตั้งแต่ 1,500 - 3,000 ตัน
โครงสร้างฐานรากสะพาน
โครงสร้างฐานรากสะพาน (Substructure) ประกอบด้วย เสาตอม่อ
แท่นหัวเข็ม เสาเข็ม ซึ่งล้วนแต่เป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก มีรายละเอียด
ดังนี้
-
เสาตอม่อ (Pier) เป็นโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กจำนวน 8
ต้น ที่ฝั่งกรุงเทพฯ 4 ต้น ฝั่งธนบุรี 4 ต้น ตัวริมเรียกว่า Junction
Pier (Po และ P7) เป็นเสาคู่ ถัดเข้ามาอีก 2 ตัว เรียกว่า Back Span
Pier (P1, P2, P5 และ P6) เป็นเสาตันคอนกรีตเสริมเหล็กขนาด 3.2 x 18.0
เมตร สำหรับตอม่อริมน้ำ (P3 และ P4) มีขนาด 11.0 x 18.0 เมตร
เป็นเสากลวงคอนกรีต เสริมเหล็กโดยมีผนังหนา 1.00 เมตรโดยรอบ
-
เสาเข็ม (Bore Pile)
เป็นเสาเข็มเจาะคอนกรีตเสริมเหล็กขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2.00 เมตร
ลึกประมาณ –30 เมตร รทก ถึง –35 เมตร รทก
จำนวนเสาเข็มสำหรับฐานรากริม, ฐานรากกลาง จำนวน 2 ฐาน และฐานรากเสาสูง
8, 8, 10 และ 64 ต้นตามลำดับ
-
แท่นปิดหัวเสาเข็ม (Pile Cap)
เป็นแท่นคอนกรีตเสริมเหล็กเพื่อรองรับเสาสะพานสำหรับฐานรากริม
ฐานรากกลาง 2 ฐาน และฐานรากเสาสูงโดยมีขนาด 10 x 25 x 2.50 เมตร ขนาด
11 x 20 x 4.00 เมตรและขนาด 32 x 37 x 6.00 เมตร ตามลำดับ
เฉพาะแท่นปิดหัวเสาเข็มของ
ฐานรากเสาสูงจะมีขนาดใหญ่ที่สุดต้องใช้ปริมาณคอนกรีตถึง 7,000
ลูกบาศก์เมตร โดยเทต่อเนื่อง
ข้อมูลทั่วไป
-
วันที่ทำการก่อสร้าง : วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ.
2527
-
วันเปิดการจราจร : วันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2530
-
บริษัทที่ทำการก่อสร้าง : บริษัท ฮิตาชิ โซนโซน
คอร์ปอเรชั่น โตเกียว คอนสตรัคชั่น จำกัด และ บริษัท โกบี สตีล
จำกัด
-
ราคาค่าก่อสร้าง : 1,418,100,000 บาท
-
แบบของสะพาน : ชนิดเสาขึงระนาบเดี่ยว
-
ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง : 41.00 เมตร
-
ความยาวของสะพาน : 782.00 เมตร
-
เชิงลาดสะพาน ฝั่งพระนคร : 1,127.00 เมตร 2
-
เชิงลาดสะพาน ฝั่งธนบุรี : 807.00 เมตร
-
รวมความยาวทั้งหมด : 2,716 เมตร
-
จำนวนช่องทางจราจร : 6 ช่องทางจราจร
-
ความกว้างสะพาน : 33.00 เมตร
แหล่งข้อมูลอื่น
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ สะพานพระราม 9
พิกัดภูมิศาสตร์:
ดูเพิ่ม